پخش نور یا توزیع نور، یکي از پارامترهای روشنایی و به معنای چگونگی ساطع شدن پرتوهای نور از یک منبع روشنایی در زوايای مختلف است. به عبارتی ديگر می توان گفت هرچه دامنه پخش نور بیشتر باشد، گسترهی پراكندگی نور بيشتر می شود و در نتيجه شدت نور کاهش می یابد. به همین دلیل این پارامتر بر مفاهیمی دیگر مانند شدت نور، پرتاب نور، زنندگي و یکنواختی نور تاثیر مستقیم دارد. پخش نور، میزان شدت شار نوری، با توجه به تراکم آن در جهت تابش و همچنين فاصله آن نسبت به منبع نور است كه با منحنی پخش نور نشان داده میشود.
انواع پخش نور فضای آزاد
پخش نور چراغ های فضاي آزاد را میتوان به سه دسته خيابانی، پاركی و پروژكتوری طبقه بندی كرد.
اثر پخش نور چراغ خياباني بر روي مسير
پخش نور خيابانی
هدف از پخش نورهای خيابانی، افزايش زاويه تابش نور در راستاي طولی خيابان به منظور كاهش تعداد پايه های مورد نياز، با حفظ يكنواختی شدت روشنايی در راستای طولی و عرضی باندهای خيابان و همچنين تامين شدت روشنايی مناسب محيط، است.
پخش نورهای خيابانی در راستای طولی به سه دسته تقسيم میشوند:
- پخش نور كوتاه (S) (1 تا 2.25 برابر ارتفاع نصب چراغ)
- پخش نور متوسط (M) (2.25 تا 3.75 برابر ارتفاع نصب چراغ)
- پخش نور بلند (L) (3.75 تا 6 برابر ارتفاع نصب چراغ)
اين نوع پخشنورها در راستای عرضی نيز به سه گروه طبقهبندی میشوند:
- پخش نور با عرض كم جاده: TYPE I (1 برابر ارتفاع نصب چراغ)
- پخش نور با عرض متوسط جاده: TYPE II (1.75 برابر ارتفاع نصب چراغ)
- پخش نور با عرض زياد جاده: TYPE III (2.75 برابر ارتفاع نصب چراغ)
به طور كلی پخش نور در فضا با تركيب دو زاويه تابش طولی و عرضی به صورت زير خواهد بود:
پخش نور مناسب براي فضاهای آزاد ( پارك، ویلا،حیاط)
هدف از اين نوع پخش نور، ايجاد يكنواختی مناسب در مسير پياده راهها با تاكيد بر پوشش گياهی اطراف آن به منظور افزايش زيبايی محيط در شب است. پخش نور مناسب براي اين كاربری، معمولا به صورت پخش يكنواخت نور و متقارن است. به اين مدل از پخش نور TYPE V گفته میشود. البته در بعضی از موارد خاص، پخش نور چراهای فضای آزاد میتواند بصورت نامتقارن يا دكوراتيو نيز باشد.
پخش نور پروژكتوری
از اين نوع پخش نور براي ايجاد حداكثر شدت روشنايی به صورت هدفمند در يك زاويه مشخص استفاده میشود و معمولا میتواند به صورت پخش نورهای متقارن شامل بسيار تيز، تيز، متوسط، باز، بسيار باز و پخش نور نامتقارن دسته بندی گردد.
- پخش نور بسيار تيز ( Very Narrow Beam ) – زاويه پخش نور كمتر از 10 درجه
- پخش نور تيز ( Narrow Beam) – زاويه پخش نور 10 تا 25 درجه
- پخش نور متوسط ( Medium Beam) - زاويه پخش نور 25 تا 40 درجه
- پخش نور باز ( Wide Beam) - زاويه پخش نور 40 تا 60 درجه
- پخش نور بسيار باز ( Very Wide Beam )- زاويه پخش نور بيش از 60 درجه
- پخش نور نامتقارن (Asymmetrical Beam ) – زاويه پخش نور نامتقارن حدود 30 درجه